Xe đạp điện đang định hình lại giao thông đô thị, khi chúng là phương tiện lý tưởng cho người đi làm, shipper, người thu nhập thấp và những ai tìm kiếm lựa chọn thay thế linh hoạt hơn cho ô tô hoặc phương tiện công cộng. Chúng dễ mua, giá phải chăng và chỉ cần vài cú nhấp chuột là có thể sở hữu.

Tuy nhiên, có một bộ phận người tiêu dùng mua hoặc tự “độ chế” xe đạp điện vượt xa giới hạn cho phép rồi vô tư chạy trên đường phố. Tại New York, loại phương tiện này đang ngày càng mở rộng, và đã cướp đi sinh mạng đầu tiên.

Đầu tháng 10, cô Terri Valenti đã tử vong sau khi bị một chiếc Movcan V30 tông trúng. Mẫu xe này có thể đạt tốc độ tới 51km/h, vượt xa giới hạn 40km/h mà luật pháp thành phố New York cho phép đối với xe đạp điện. Theo quy định, những xe đạt tốc độ đó được xếp vào nhóm xe tay ga chạy điện, hay xe máy điện (motorized scooter).

Mẫu xe đạp điện Movcan V30 Pro Max vận hành nhờ hai mô-tơ điện (Ảnh: Movcan). 

Một số nhà sản xuất lại cố tình “lách luật” bằng cách lắp thêm bàn đạp vào xe máy điện, khiến chúng trông giống xe đạp điện trợ lực. Nhưng dù gọi là gì, vụ việc của Valenti cho thấy mức độ nguy hiểm của những chiếc xe này khi chúng xuất hiện ở nơi không được phép.

Luật New York chia xe đạp điện thành ba cấp độ, với tốc độ tối đa 32-40 km/h và công suất không vượt quá 750W. Bất kỳ xe nào vượt giới hạn này đều bị xếp vào loại xe máy điện.

Mặc dù vậy, việc mua các loại xe đạp điện “vượt chuẩn” quá dễ. Ngay cả những mẫu hợp pháp cũng có thể bị người dùng “độ chế” để tăng công suất.

Theo trang NYC.StreetsBlog, một số thương hiệu lớn và cả các hãng nhỏ đều ít nhiều tham gia lĩnh vực này. Chẳng hạn, hãng Onyx bán mẫu xe điện nặng tới 70kg, có thể chạy 64km/h.

Xe đạp điện SUPER73 trước đây cũng có chế độ chạy 48km/h, trước khi luật California siết chặt. Nhưng người dùng nhanh chóng tìm ra cách “bẻ khóa” bằng ứng dụng bên thứ ba. Điều đó cho thấy mức độ phức tạp và lan rộng của vấn đề này.

Có tới ba chiếc xe đạp điện di chuyển ở khu vực cầu Williamsburg, thành phố New York (Ảnh: NYC StreetsBlog).

Một số nhân vật nổi tiếng trong cộng đồng người dùng mô tô - xe đạp cũng lên tiếng. YouTuber Seth Alvo, chủ kênh Berm Peak, nhận xét: “Lẽ ra phải dễ dàng thấy sự khác biệt giữa một chiếc xe máy và một chiếc xe đạp điện. Nhưng thực tế về mặt pháp lý, điều đó không hề rõ ràng”.

Trong khi đó, Ryan Kluftinger từ kênh FortNine - một người ủng hộ xe đạp điện công suất cao - cũng thừa nhận: “Xe đạp điện ngày nay đang bị xe máy hóa”.

Vấn đề lớn nhất là ranh giới giữa xe đạp điện và xe máy điện ngày càng mờ nhạt. Vì thế, các thành phố như New York đang cân nhắc siết chặt khâu bán hàng thay vì chỉ dựa vào cảnh sát để xử lý vi phạm trên đường.

Dù ở đâu, xe đạp điện tốc độ cao vẫn tiềm ẩn nguy cơ đối với người xung quanh nếu không di chuyển an toàn.

Với đường phố New York vốn đã chật chội, đông đúc người đi bộ và xe cộ, tình hình hiện nay khiến nguy cơ tai nạn chỉ có thể tiếp tục gia tăng.