Một tuần trước giải, ban tổ chức xác nhận Kenenisa Bekele sẽ thay thế nhà vô địch năm 2022 Evans Chebet trong danh sách elite.

Sự xuất hiện của huyền thoại người Ethiopia khiến giới chạy bộ sục sôi, bởi điều đó đồng nghĩa với việc khán giả sẽ chứng kiến một lần nữa cuộc đối đầu giữa Bekele và Eliud Kipchoge - hai cái tên đã định hình cả thế hệ chạy đường dài.

Bekele (bib 2662) chạy trước Kipchoge (2260) trên đường chạy 5.000m nam Olympic 2008. Ảnh: Runner's World

Cuộc so tài giữa Bekele và Kipchoge không chỉ là câu chuyện của những con số hay danh hiệu, mà còn là hành trình của hai triết lý khác biệt về sự bền bỉ và cách chinh phục thời gian. Họ đã đối đầu tổng cộng 5 lần ở cự ly marathon, trong đó Kipchoge thắng 4, còn Bekele thắng một lần tại Olympic Paris 2024, nơi anh về đích thứ 39 còn Kipchoge bỏ cuộc vì chấn thương hông.

Trên đường chạy sân vận động, Bekele áp đảo khi thắng Kipchoge 11 trong 13 lần đối đầu ở các cự ly 5.000 m và 10.000 m. Hai runner lần đầu chạm trán từ hơn 20 năm trước, tại giải Bislett Games 2003 ở Oslo. Khi ấy, Bekele - 21 tuổi - đánh bại chàng trai 18 tuổi Kipchoge chỉ 0,3 giây ở nội dung 5.000 m. Vài tháng sau, tại giải vô địch thế giới ở Paris, Kipchoge phục thù khi giành HC vàng, xếp trên Hicham El Guerrouj và Bekele.

Khi chuyển sang marathon, cục diện đảo chiều. Kipchoge vươn mình trở thành VĐV vĩ đại bậc nhất lịch sử với 11 lần vô địch các giải major, giành hai HC vàng Olympic và hai lần phá kỷ lục thế giới. Runner Kenya cũng là VĐV đầu tiên chạy marathon sub2 khi đạt 1 giờ 59 phút 40 giây trong sự kiện Ineos 1:59 tại Vienna, Áo hồi tháng 10/2019, dù không được Liên đoàn điền kinh thế giới (World Athletics) công nhận kỷ lục.

Trong khi đó, Bekele từng hai lần vô địch major Berlin và đạt thành tích cá nhân tốt nhất (PB) 2 giờ 1 phút 41 giây tại Berlin 2019. Bekele vẫn duy trì phong độ cao ở tuổi 43. Tại London Marathon 2024, anh đạt 2 giờ 4 phút 15 giây, lập kỷ lục thế giới lứa tuổi trên 40, qua đó trở lại nhóm elite sau nhiều năm sa sút vì chấn thương và gánh nặng tuổi tác.

Bekele là huyền thoại của Ethiopia, giữ kỷ lục thế giới ở cả nội dung 5.000 và 10.000m từ năm 2004 đến 2020. Ngoài ba HC vàng Olympic, anh còn giành 19 chức vô địch thế giới trên đường chạy road và việt dã. Anh là VĐV thành công nhất trong lịch sử Giải vô địch việt dã thế giới, với 6 danh hiệu chặng dài (12 km) và năm danh hiệu chặng ngắn (4 km).

Bekele và Kipchoge luôn dành cho nhau sự tôn trọng suốt hai thập kỷ đối đầu. Trong cuộc phỏng vấn với Athletics Weekly năm 2020, Bekele nói: "Tôi rất tôn trọng Kipchoge và những gì anh ấy làm được cho môn thể thao này. Chúng tôi cạnh tranh, nhưng tôi thấy hạnh phúc vì điều đó".

Kipchoge cũng đáp lại bằng tinh thần tương tự: "Tôi tôn trọng con người anh ấy, những thành tựu của Bekele, và cả ý chí sắt đá mà anh thể hiện".

Eliud Kipchoge (trái) và Kenenisa Bekele trước khi thi đấu nội dung marathon tại Olympic Paris 2024. Ảnh: Reuters

Bekele từng thi đấu tại New York năm 2021 và về thứ sáu với 2 giờ 6 phút 47 giây, Kipchoge thì sẽ có lần đầu dự New York City Marathon, trong hành trình hoàn tất bộ sưu tập bảy giải Abbott World Marathon Majors.

Trên đất Mỹ cuối tuần này, khi hai nhà vô địch cùng xuất phát tại Staten Island, khán giả sẽ không chỉ dõi theo tốc độ hay chiến thuật. Họ sẽ chứng kiến một trang sử được khép lại - nơi thời gian, tuổi tác và di sản hòa vào cuộc đua mang tính biểu tượng.