Hình ảnh "cuộc đời vụt qua trước mắt" khi ai đó sắp chết hoặc trải qua khoảnh khắc cận kề cái chết vốn quen thuộc trong phim ảnh.

Dưới góc nhìn khoa học, hiện tượng này được cho là liên quan đến những biến đổi bất thường trong hoạt động của não ngay trước thời điểm chết.

Khi con người già đi, những suy nghĩ về cái chết và thế giới bên kia bắt đầu xuất hiện nhiều hơn, bao gồm cả câu hỏi, điều gì xảy ra với ý thức sau khi chúng ta qua đời?

Mặc dù hiếm gặp, một số trường hợp đã ghi nhận được hoạt động não trước và sau thời điểm tử vong, và hoạt động này gắn với ký ức.

Đây không phải hiện tượng dễ lặp lại trong nghiên cứu, nên vẫn còn nhiều điều chưa thể lý giải.

Những trường hợp "cuộc đời vụt qua trước mắt"

Một trường hợp được phân tích trên tạp chí Frontiers in Aging Neuroscience, người đàn ông 87 tuổi mắc bệnh động kinh được đưa vào cấp cứu sau cú ngã gây chảy máu hộp sọ.

Các bác sĩ tiến hành đo điện não đồ (EEG). Trong quá trình ghi điện não, ông đã qua đời, đội ngũ y tế có cơ hội hiếm hoi quan sát hoạt động não lúc đang chết.

Họ bất ngờ phát hiện trong 30 giây trước và 30 giây sau khi tim ngừng đập, não bệnh nhân xuất hiện một đợt sóng tăng vọt, loại sóng liên quan đến ký ức, giấc mơ và sự tập trung.

Hoạt động não ghi nhận khoảnh khắc sinh tử (Ảnh: Shutterstock).

Một nghiên cứu khác công bố trên Proceedings of the National Academy of Sciences cũng ghi nhận hiện tượng tương tự khi bốn bệnh nhân được rút khỏi máy hỗ trợ sự sống.

Hai người trong số đó xuất hiện sự bùng phát hoạt động não giống với trường hợp của người đàn ông 87 tuổi.

Việc chỉ một nửa số bệnh nhân có hoạt động này khiến giới khoa học đặt câu hỏi, vì sao có người xuất hiện hiện tượng này còn người khác thì không?

Điều đáng chú ý là không cần phải chết hoàn toàn để trải qua khoảnh khắc đó.

Một phụ nữ 21 tuổi suýt chết đuối ở ngoài khơi Bắc Carolina cho biết toàn bộ ký ức cuộc đời cô xuất hiện cùng lúc trong tích tắc.

Một người đàn ông khác cũng trải nghiệm điều tương tự ngay trong ca phẫu thuật não đầy rủi ro.

Vì sao cuộc đời "vụt qua" trước mắt khi cận kề cái chết?

Các nhà khoa học cho rằng thiếu oxy khiến các nơ-ron phát tín hiệu hỗn loạn, và não diễn giải chúng thành ký ức.

Một giả thuyết sinh học khác cho rằng các ký ức giàu cảm xúc được lưu trữ ở những vùng xử lý cảm xúc như hạch hạnh nhân (amygdala).

Khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng tột độ như lúc sắp chết, vùng này hoạt động mạnh, kéo theo các ký ức.

Một giả thuyết tâm lý lại cho rằng vì con người đã quen với hình ảnh này trong phim truyện, não "tái tạo" điều đó khi gặp tình huống cận kề cái chết.

Tuy nhiên, câu trả lời đến nay vẫn còn bỏ ngỏ, và chỉ các nghiên cứu khoa học tiếp theo mới có thể giúp làm sáng tỏ hiện tượng kỳ lạ này.