Cố vấn cấp cao của Tổng thống Ukraine, ông Mikhail Podoliak (Ảnh: Reuters).

Ông Mikhail Podoliak, cố vấn cấp cao của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ngày 12/12 cho biết Tổng thống Zelensky đã khẳng định Ukraine sẵn sàng tổ chức các cuộc bầu cử và kêu gọi Quốc hội chuẩn bị cho các sửa đổi về hiến pháp và luật pháp.

Tuy nhiên, theo ông, 3 vấn đề cơ bản cần được giải quyết trước tiên.

“Không được phép phóng tên lửa hay máy bay không người lái trong thời gian bỏ phiếu. Con đường khả thi duy nhất là một lệnh ngừng bắn”, ông Podoliak viết.

“Hàng trăm nghìn người đang ở trên tiền tuyến hoặc trong các khu vực tiền tuyến. Làm thế nào họ có thể bầu cử và được bầu? Một thỏa thuận ngừng bắn là điều thiết yếu”, ông viết thêm.

Theo ông, hàng triệu người phải di tản “khiến quá trình này trở nên phức tạp và tốn kém”. Do vậy, “gánh nặng này không thể chỉ đổ lên vai Ukraine”.

“Nếu các điều kiện về an ninh, quyền bầu cử và nguồn tài chính được đáp ứng, chúng tôi sẵn sàng”, cố vấn của Tổng thống Ukraine nhấn mạnh.

Trước đó, Tổng thống Zelensky tuyên bố Ukraine sẵn sàng tổ chức bầu cử, nhưng điều này chỉ có thể thực hiện nếu có một lệnh ngừng bắn hoàn toàn, và Mỹ sẽ phải đàm phán trực tiếp với Nga.

Ông Zelensky vẫn giữ chức vụ tổng thống Ukraine mặc dù theo luật, nhiệm kỳ của ông đã chính thức kết thúc vào tháng 5 năm ngoái. Ông từ chối từ chức và đã hoãn các cuộc bầu cử tổng thống, viện dẫn luật thiết quân luật được áp dụng từ năm 2022 sau khi cuộc xung đột với Nga leo thang.

Theo kế hoạch ban đầu, Ukraine dự kiến tổ chức bầu cử quốc hội vào năm 2023 và bầu cử tổng thống vào năm 2024. Tuy nhiên, cả hai cuộc bầu cử này đã bị ông Zelensky đình chỉ vô thời hạn do tình trạng thiết quân luật.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đầu tuần này bất ngờ kêu gọi ông Zelensky nên chấp nhận kế hoạch hòa bình do Washington đề xuất và tiến hành bầu cử.

Đáp lại, ông Zelensky cho biết ông luôn sẵn sàng cho bầu cử, nhưng điều này đòi hỏi phải đáp ứng 2 vấn đề gồm an ninh và luật pháp.

Ông nói thêm, sau các tín hiệu từ Mỹ, ông đã đề nghị các nghị sĩ soạn thảo các sửa đổi luật pháp nhằm cho phép tổ chức bầu cử trong thời chiến.

Phó Chủ tịch Quốc hội Ukraine Oleksandr Korniienko nhấn mạnh hiện tại chưa có dự thảo hay sáng kiến lập pháp nào trong quốc hội liên quan đến việc tổ chức bầu cử trong tình trạng thiết quân luật.

Tổng thống Nga Vladimir Putin từng tuyên bố tính hợp pháp của Tổng thống Zelensky "không còn nữa" do nhiệm kỳ tổng thống của ông đã hết vào năm ngoái.

Theo người phát ngôn Điện Kremlin, phát biểu của Tổng thống Zelensky về việc sẵn sàng cho cuộc bầu cử ở Ukraine là điều “khá mới” từ góc độ của Kiev, nhưng Tổng thống Putin đã nói về sự cần thiết của những biện pháp như vậy từ lâu.

Bình luận về việc Kiev thay đổi lập trường liên quan tới tổ chức bầu cử, cố vấn cấp cao của Điện Kremlin, ông Yury Ushakov, nhận định ý tưởng này là một cách để Ukraine đảm bảo một thỏa thuận ngừng bắn. Moscow từ lâu tin rằng Kiev sẽ lợi dụng thời gian ngừng bắn để tái vũ trang và tập hợp lại lực lượng.