Mẫu BMW M5 Touring dùng công nghệ hybrid sạc điện (Ảnh: BMW).

Tầm quan trọng lịch sử của động cơ diesel tại châu Âu là điều không phải bàn cãi. Ở thời đỉnh cao vào những năm 2010, xe diesel chiếm hơn 50% tổng số ô tô mới bán ra. Nhưng rồi bê bối khí thải của Volkswagen đã mở màn cho sự sụp đổ. Doanh số không bao giờ phục hồi, cứ thế lao dốc. Đến năm 2017, ô tô chạy xăng lần đầu tiên vượt doanh số xe diesel kể từ 2009, theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất Ô tô châu Âu (ACEA).

Đến năm 2021, xe hybrid tự sạc lần đầu tiên bán chạy hơn xe diesel. Một năm sau, xe thuần điện lần đầu tiên bán chạy hơn xe diesel. Và trong năm 2025, đà tụt dốc tiếp tục, khi xe động cơ diesel không còn nằm trongTop 3 về doanh số, rơi xuống hạng tư.

Trong 10 tháng đầu năm, xe hybrid sạc ngoài (plug-in hybrid - PHEV) chiếm 9,4% thị phần. Trong khi đó, xe diesel chỉ còn 8% tổng doanh số xe mới tại 27 nước EU cộng thêm Iceland, Liechtenstein, Na Uy, Thụy Sĩ (EFTA) và Anh.

Sự hoán đổi vị trí giữa xe diesel và PHEV không diễn ra trong một sớm một chiều. Tính đến cuối quý II, PHEV đã vượt diesel về độ phổ biến trong nhóm người mua xe mới. Khoảng cách có thể sẽ tiếp tục nới rộng trong hai tháng cuối năm, và thật khó tưởng tượng việc diesel trở lại được Top 3 như trước.

Vì sao điều này diễn ra? Nhiều yếu tố dẫn tới việc doanh số diesel lao dốc. Các tiêu chuẩn khí thải ngày càng nghiêm ngặt buộc các hãng xe chuyển hướng sang xe hybrid, PHEV và xe thuần điện. Điều này khiến động cơ diesel gần như biến mất khỏi phân khúc xe nhỏ.

Một yếu tố khác là các khoản ưu đãi lớn dành cho xe điện hóa đã kéo người mua ô tô chuyển sang xe hybrid hoặc xe thuần điện. Xe “xanh” cũng thường được ưu đãi thuế, thêm lý do khiến xe diesel, từng là lựa chọn số một, dần thất thế.

Cũng cần nhắc tới việc động cơ xăng ngày càng chứng minh hiệu suất, thu hẹp khoảng cách với động cơ diesel. Vụ gian lận khí thải của Volkswagen khiến đà suy giảm diễn ra nhanh hơn. Nỗ lực của EU trong việc cắt giảm khí thải trung bình danh mục sản phẩm các hãng xe, hướng tới thực thi lệnh cấm xe động cơ đốt trong vào năm 2035, giáng thêm một đòn nặng lên động cơ diesel.

Trong khi đó, xe chiếm hơn 1/3 lượng đăng ký xe mới tại EU+EFTA+Anh trong 10 tháng đầu năm. Với 34,7% thị phần, hybrid bỏ xa xe xăng (26,9%) và xe thuần điện (18,3%).

Xu hướng tiêu thụ xe điện nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng, nhờ làn sóng xe giá rẻ từ Trung Quốc và sản phẩm mới từ các nhà sản xuất ô tô truyền thống. Renault vừa ra mắt mẫu Twingo thế hệ mới đầy cá tính, trong khi Volkswagen sẽ trình làng ID. Polo vào năm sau, trước khi tung mẫu xe điện giá rẻ nhất vào năm 2027.