Từ hàng ngàn bức ảnh được các nhiếp ảnh gia của National Geographic ở khắp nơi trên toàn thế giới chụp, họ đã tổng hợp những bức hình mang giá trị lay động và truyền cảm hứng nhất. Xin phép anh em cho mình được giữ nguyên tên những bức hình được National Geographic đặt bằng tiếng Anh.

BUILDING A POP-UP MEGACITY
Prayagraj, Uttar Pradesh, Ấn Độ
Nhiếp ảnh gia George Steinmetz

Cứ 144 năm một lần, Ấn Độ lại đăng cai tổ chức lễ hội tôn giáo lớn nhất thế giới, Mahakumbh Mela, được tổ chức tại nơi hợp lưu linh thiêng của ba dòng sông Ganges, Yamuna và Saraswati huyền thoại.
Nhiếp ảnh gia George Steinmetz đã tham dự sự kiện năm 2025, cùng với hơn 400 triệu tín đồ theo đạo Hindu sống trong một thành phố tạm thời được xây dựng cho dịp lẽ này, để ghi lại cảm giác khi chỉ là "một phân tử trong cả khối chuyển động khổng lồ này".

KING’S ORDERS
Luena, Angola
Nhiếp ảnh gia Jasper Doest

Ở vùng cao nguyên mờ sương của Angola, có lối vào của một trong những hệ sinh thái ít được nghiên cứu nhất ở miền nam châu Phi được kiểm soát bởi Vua Mwene Chivueka VI, người đứng đầu bộ tộc Luchazi. Từ nhiều thế hệ, cộng đồng của ông đã tôn kính một đàn voi ẩn nấp rất kỹ bên trong khu vực này, thứ mà các nhà khoa học bên ngoài chỉ mới bắt đầu theo dõi gần đây, đương nhiên là với sự cho phép của nhà vua.

A BEE’S ZZZs
Davis, California, Mỹ
Nhiếp ảnh gia Karine Aigner

Một chú ong Diadasia enavata, thường được gọi là ong sunflower chimney đang nghỉ ngơi trên một chiếc gối màu vàng đất mềm mại lúc trời chập tối. Có lẽ chú đã ngủ gật sau một ngày dài làm việc thụ phấn cho cây trồng. Loài ong này thường làm tổ ở gốc cây hướng dương, di chuyển cùng với các bác nông dân khi họ luân canh cây trồng.

RIVER REBIRTH
Baghdad, Iraq
Nhiếp ảnh gia Moises Saman

Bờ sông Tigris, những người phụ nữ thuộc tín ngưỡng Mandaean cầm những vòng hoa sim làm nghi lễ như một phần của tập tục cốt lõi của nhóm: lễ rửa tội trên sông. Tín ngưỡng Mandaean, một trong những tôn giáo Ngộ đạo lâu đời nhất thế giới, tôn kính Thánh Gioan Tẩy Giả là vị tiên tri vĩ đại nhất. Kể từ cuộc xâm lược Iraq năm 2003 của Mỹ, những người theo đạo đã phải đối mặt với sự đàn áp từ những kẻ cực đoan và tình trạng di dời dân cư nghiêm trọng, điều này đã đe dọa nghiêm trọng đến các phong tục rửa tội cổ xưa của họ.

GRAND GREEN AMBITIONS
Mbaye Awa, Senegal
Nhiếp ảnh gia Miora Rajaonary

Trên những vùng đồng bằng khô cằn ở phía tây Senegal, dự án Bức Tường Xanh Vĩ Đại đầy tham vọng của châu Phi đang được triển khai mạnh mẽ. Năm 2007, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Phi đã đề xuất một sáng kiến táo bạo nhằm chống lại sa mạc hóa bằng cách trồng một dải cây xanh khổng lồ trải dài gần 8.700 km qua hơn 20 quốc gia. Nếu thành công, dự án phục hồi trị giá hàng tỷ USD này sẽ là một trong những bước đi lớn nhất từng được thực hiện để khôi phục lại đất đai bị suy thoái.

Cho dù mục tiêu vĩ đại đó có đạt được hay không, nông dân địa phương vẫn đang đạt được tiến bộ trong việc chăm sóc "bức tường". Marieme Samba Ba, người trong ảnh, là thủ quỹ của And Book Am Am (Cùng nhau Chia sẻ Của cải), một hợp tác xã thực phẩm toàn nữ giới của Senegal, được chính phủ cấp một khu đất rộng 4.5 ha cách đây 9 năm. Ngày nay, hơn 400 thành viên bán các sản phẩm của họ tại các chợ địa phương, hoặc mang những gì họ trồng về nhà để nuôi sống gia đình.

Những người chỉ trích dự án Bức Tường Xanh Vĩ Đại mô tả nó là tốn kém và khó giám sát. Bất ổn chính trị, các cuộc tấn công khủng bố và biến đổi khí hậu là một số trở ngại lớn khác. Bất chấp vô số trở ngại, dự án đang gặt hái thành công khi nhiệm vụ của nó được thu hẹp lại. Việc giao dự án Bức tường Xanh Vĩ đại cho các cộng đồng nhỏ như And Book Am Am giúp tạo việc làm cho người dân, những người có thể hưởng lợi từ thành quả lao động của mình ngay lập tức.

Họ trồng cà chua và hoa hibiscus, thứ có thể được sấy khô và trộn với bạc hà và gừng để làm thức uống quốc dân của Senegal. Nhiếp ảnh gia Miora Rajaonary đã rất ấn tượng trước hành trình hàng ngày mà một số thành viên phải trải qua hàng dặm đường sa mạc nóng bỏng để mang nước tưới cho cây trồng. “Bạn không thể không cảm thấy ấn tượng, nhưng cũng tự hỏi: Liệu họ có thành công không?” cô nói. Sau khi gặp Samba Ba, Rajanoary không còn nghi ngờ gì nữa. “Bà ấy là một người phụ nữ kỷ luật, rất nghiêm túc với vai trò của mình, một nhà lãnh đạo tuyệt vời.”

SHOULDER TO LEAN ON
Maceió, Alagoas, Brazil
Nhiếp ảnh gia Maíra Erlich

Những khu dân cư trên khắp thành phố ven biển Maceió đang bị sụt lún sau nhiều thập kỷ khai thác muối mỏ. Sự tàn phá này đã khiến hàng chục nghìn cư dân, như ông Damião Carlos da Silva đã phải di dời, rồi buộc phải sống trong các khu nhà tạm gần đó sau khi mất nhà cửa. Ông tìm thấy niềm an ủi trong những khoảnh khắc quý giá của cuộc sống, như khoảnh khắc này anh chia sẻ với chú gà con cưng của mình.

SIX MILLION ON THE MOVE
Nam Sudan
Nhiếp ảnh gia Marcus Westberg

Một cuộc khảo sát động vật hoang dã từ trên không đã được Nam Sudan công bố sau thời gian dài chờ đợi đã hé lộ một điều phi thường. Ước tính có khoảng sáu triệu con linh dương được ghi nhận đang di chuyển trên các đồng bằng phía đông của đất nước, làm thay đổi hoàn toàn hiểu biết của chúng ta về số lượng động vật di chuyển qua khu vực này của châu Phi. Nhiếp ảnh gia Marcus Westberg đã sử dụng máy bay không người lái để ghi lại hiện tượng này, cuộc di cư trên bộ lớn nhất hành tinh, gọi đó là "biểu tượng của hy vọng" cho một khu vực đã trải qua nhiều năm bất ổn dân sự.

ELUSIVE PROWLER
Rio Doce State Park, Minas Gerais, Brazil
Nhiếp ảnh gia Fernando Faciole

Trong khi theo dõi hang của một loài tatu khổng lồ quý hiếm ở Rừng Atlantic của Brazil, nhiếp ảnh gia Fernando Faciole đã tình cờ bắt gặp một loài động vật dễ bị tổn thương khác: Báo đốm. Nạn phá rừng nghiêm trọng đã tàn phá quần thể báo đốm ở đây, và ngày nay chỉ còn chưa đến chục con báo đốm sống sót trong công viên tiểu bang, nơi Faciole chụp bức ảnh này.

A DAUGHTER’S GRIEF
Tocoa, Colón, Honduras
Nhiếp ảnh gia Brent Stirton

Julia López, chín tuổi, đến thăm mộ cha mình, Juan, người đã bị bắn chết ngay trước mắt em vào tháng 9/2024. Là một người phản đối mạnh mẽ hoạt động khai thác mỏ địa phương được xây dựng trên một công viên quốc gia, Juan López là một trong 18 nhà hoạt động bảo vệ khí hậu được biết đến đã bị giết năm ngoái ở Honduras. Tổ chức giám sát môi trường Global Witness xếp quốc gia này vào nhóm những nơi nguy hiểm nhất thế giới về loại hoạt động này.

DINNER ON ICE
Bắc Băng Dương, phía bắc Svalbard, Na Uy
Nhiếp ảnh gia Roie Galitz

Xác của một con cá nhà táng trôi nổi giữa những mảnh băng trôi vùng cực. Nó đã chết và đang phân hủy, miệng há hốc. Khi nhiếp ảnh gia Roie Galitz ghi lại cảnh tượng này bằng máy bay không người lái, hình ảnh quá ấn tượng, đến nỗi phải mất một lúc anh mới nhận ra con gấu Bắc cực cái đang đói khát vươn hàm để cắn xuyên qua lớp da dai như da thuộc của con cá voi. “Tôi đã hình dung được những gì sẽ xảy ra,” anh nói, “nhưng tôi không ngờ nó lại hoành tráng đến thế.”

Galitz đang dẫn đầu một chuyến thám hiểm nhiếp ảnh dọc theo quần đảo Svalbard của Na Uy khi anh phát hiện một khối đen kịt trôi nổi trên đường chân trời. Khi tàu phá băng tiến lại gần, anh có thể nhìn thấy (và ngửi thấy) rằng khối đen đó là một xác chết khổng lồ đang phân hủy, thỉnh thoảng thải ra một luồng khí độc hại, “giống như một cái đệm khí lớn,” Galitz nói. “Ở Bắc Cực, cảm giác như đang ở trong một cái tủ đông lớn, nhưng đôi khi bạn vẫn ngửi thấy mùi.”

Cuộc gặp gỡ này đặt ra một câu hỏi kỳ lạ: Một con cá nhà táng đang làm gì ở đây? “Điều này cực kỳ hiếm gặp,” Galitz giải thích. Loài cá voi này ưa thích khí hậu ôn đới, nhưng khi vùng biển Bắc Cực ấm lên, một số cá voi đang di chuyển ra ngoài phạm vi sinh sống truyền thống của chúng. Dòng hải lưu và gió mạnh cũng có thể đã đẩy nó về phía bắc, một bất ngờ thú vị cho cả Galitz và con gấu, vốn đã rất vất vả để có được bữa ăn ngon lành này.

“Bạn có thể thấy nó đang cố gắng chui vào và vượt qua, nhưng lớp da của con cá voi quá dày,” Galitz nói. Về nguyên nhân cái chết, các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định được điều gì đã giết chết con cá voi. Có thể là do tuổi già hoặc bị thương do va chạm với thuyền. “Nếu không có thêm thông tin, tôi nghĩ không thể tìm ra được.”

Tuần sau, Galitz quay lại với một đoàn thám hiểm khác, nhưng con cá voi đã biến mất. “Nó rất khó đoán và mong manh,” ông nói. “Cảnh tượng bạn thấy hôm nay có lẽ sẽ không còn vào ngày mai.”

IN THE ARMS OF FAMILY
Poltava Oblast, Ukraine
Nhiếp ảnh gia Anastasia Taylor-Lind

Khi cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài thêm một năm, cuộc sống trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Trong khi cha của Tymofii Tsvetkov đi chiến đấu, quê hương của gia đình cậu gần tiền tuyến đã bị quân Nga chiếm đóng và họ phải chạy trốn đến một ngôi làng ở miền trung Ukraine, nơi họ có người thân. Được dì Olga Grinik an ủi, cậu bé mặc một chiếc áo phông với dòng chữ đầy xúc động: “Bố cháu phục vụ trong lực lượng vũ trang Ukraine.”

CHICKEN OR EGG?
Berkeley, California
Nhiếp ảnh gia Anand Varma

Trong nhiều năm, nhiếp ảnh gia Anand Varma đã cố gắng ghi lại khoảnh khắc lòng đỏ trứng vẫn còn nhìn thấy được nhưng hình dạng chim đã rõ ràng. Ông đã thử nghiệm bằng cách ấp phôi trong vỏ trứng nhân tạo trước khi cuối cùng ghi lại được quá trình biến đổi ở 12 ngày tuổi. Varma đã nuôi riêng một số phôi thành chim non, như con chim trong hình trên, và tặng chúng cho những người trong cộng đồng.

RIDING TALL
Quebrada de Humahuaca, Argentina
Nhiếp ảnh gia Natalia Favre

Diego Paredes, đứng trên yên ngựa Lobuno, quan sát tuyến đường thương mại từng rất sầm uất chạy xuyên qua thung lũng đẹp như tranh vẽ này ở miền bắc Argentina. Cùng với người anh trai Hugo, Diego tự hào về sức sống mới mà họ mang đến cho vùng đất này bằng cách dẫn dắt các tour du lịch cưỡi ngựa mang tính giáo dục với công ty của họ, Renaciendo Costumbres (Hồi sinh Truyền thống).

THE UNLIKELY HERO
Wisconsin, Mỹ
Nhiếp ảnh gia Craig Cutler

Chú heo con hai ngày tuổi này được nhân giống để cứu sống nhiều người. Các nhà khoa học đã chỉnh sửa gen của nó nhằm mục đích thu hoạch thận để cấy ghép cho người. Những con heo như thế này đại diện cho niềm hy vọng mới đối với hàng chục nghìn người Mỹ đang rất cần thận, trong đó 66% vẫn nằm trong danh sách chờ đợi hơn một năm.

A DAY'S WORTH OF DRAMA
Okavango, Botswana
Nhiếp ảnh gia Stephen Wilkes

Trong một ngày đầy biến động, nhiếp ảnh gia Stephen Wilkes đã chứng kiến các loài động vật lao về phía một vũng nước cạn kiệt giữa lúc hạn hán cực độ ở vùng đồng bằng Okavango của Botswana. Wilkes đã áp dụng kỹ thuật "Từ ngày sang đêm" đặc trưng của mình, trong đó ông chụp tới 1.500 bức ảnh từ một vị trí thuận lợi trong khoảng thời gian từ 18 đến 36 giờ, rồi ghép nối liền mạch khoảng 50 khoảnh khắc đẹp nhất để tạo ra một bức ảnh cuối cùng. Wilkes nói: "Các loài động vật đều khát nước, nóng bức và căng thẳng. Ai nấy đều chỉ lo cho bản thân mình."

Mười năm trước, khi đứng trên một vũng nước tương tự ở Serengeti, ông đã chứng kiến một cảnh tượng rất khác, một cảnh tượng tương đối yên bình và hợp tác. Wilkes nói: "Động vật hoang dã không bao giờ gầm gừ với nhau; ai nấy đều có lượt." Sự thay đổi từ đó đến nay không thể rõ rệt hơn. Ở vùng đồng bằng Okavango và những nơi khác trên khắp Botswana, voi đã bắt đầu xâm lấn các trang trại gần đó trong một cuộc tìm kiếm nước tuyệt vọng, đây là những bước đầu tiên của điều mà ông tin rằng sẽ trở thành một cuộc chiến toàn cầu giành giật các nguồn tài nguyên chung.

Eo biển Malaspina, Vancouver, Canada

Một bức ảnh khác của Wilkes, được chụp bằng kỹ thuật tương tự, làm nổi bật một nơi mà sự hài hòa tự nhiên đang được khôi phục. Một đàn sư tử biển Steller phía đông đã định cư trên những tảng đá của đảo McRae ở eo biển Malaspina gần Vancouver, Canada. Số lượng của những sinh vật từng bị đe dọa này đã dần phục hồi và duy trì ổn định cho đến ngày nay, một phần nhờ vào các quy định của liên bang ở cả Canada và Hoa Kỳ.

Wilkes đã quan sát những con sư tử biển đực tranh giành vị trí cao nhất để bảo vệ lãnh thổ của chúng. Trải nghiệm này củng cố niềm tin của ông rằng các chính sách có thể giúp đảo ngược, hoặc ít nhất là giảm bớt, sự tàn phá môi trường do con người gây ra. “Động vật luôn đi trước chúng ta vài bước,” Wilkes nói. “Tôi coi những bức ảnh này như lời kêu gọi hành động.”

Những con sư tử biển Steller vươn cổ lên trời ở eo biển Malaspina thuộc British Columbia, Canada, nơi quần thể từng suy giảm nay đang phục hồi nhờ các biện pháp bảo vệ của chính phủ liên bang. Nhiếp ảnh gia Stephen Wilkes đã ghi lại nhịp sống thường nhật của sư tử biển, cùng với sự thay đổi thủy triều lên đến 4,2 mét, bằng cách ghép hàng chục bức ảnh thành một hình ảnh duy nhất.

ANOTHER GIANT LEAP
Houston, Texas
Nhiếp ảnh gia Micaiah Carter

Sứ mệnh Artemis II lịch sử của NASA đến phía xa của Mặt Trăng sẽ đưa phi công Victor Glover và ba phi hành gia khác đi xa khỏi Trái Đất ở khoảng cách gần 50 nghìn km, xa hơn bất kỳ con người nào từng đặt chân đến trước đây. Nhiếp ảnh gia Micaiah Carter đã chụp bức ảnh này của Glover khi anh đang luyện tập cho chuyến hành trình kéo dài 10 ngày, trong một nhiệm vụ khám phá không gian chưa từng có tiền lệ.

A GREAT SIGHTING
Vịnh Maine, Mỹ
Nhiếp ảnh gia Brian Skerry

Nhiếp ảnh gia Brian Skerry đã ghi lại hình ảnh đời sống biển trong nhiều thập kỷ, nhưng đây là bức ảnh đầu tiên ông chụp được cá mập trắng lớn ngoài khơi bờ biển Maine, nơi ông bắt gặp một con ở khoảng cách chỉ 1,2 mét. Số lượng cá mập như con dài 3 mét này được nhìn thấy đang tăng lên từ Cape Cod đến Nova Scotia, một phần là do Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú biển năm 1972, cho phép quần thể hải cẩu phục hồi.

LIFE IN THE FLOOD ZONE
Anamã, Brazil
Nhiếp ảnh gia Lalo de Almeida

Sau hai năm hạn hán chưa từng có, mùa mưa đã trở lại và người dân thị trấn Anamã, nằm trên vùng đồng bằng ngập lũ sông Amazon, đã chơi bóng chuyền trong mực nước ngập đến thắt lưng và di chuyển trên đường phố bằng thuyền. Nhưng mức độ lũ lụt cũng phản ánh sự bất ổn do biến đổi khí hậu gây ra, khi người dân thích nghi bằng cách nâng cao nhà cửa của họ trên những cột trụ cao hơn.

TRADITIONS ON THE BRINK
Kiruna, Thụy Điển
Nhiếp ảnh gia Justin Jin

Đối với người Sami, chăn nuôi tuần lộc là một truyền thống sâu sắc được truyền lại qua nhiều thế hệ. Được cho là nhóm người bản địa duy nhất ở châu Âu, với dân số khoảng 100.000 người, nhiều người sống dựa vào đất đai trong một lãnh thổ trải dài khắp các vùng phía bắc Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan và Nga. Người Sami là những người bảo vệ kiên cường di sản cổ xưa của họ, liên tục phản đối các dự án phát triển mới làm ảnh hưởng đến các tuyến đường di cư của tuần lộc.

Ngày nay, có rất nhiều dự án khai thác kim loại như lithium và nickel, những kim loại cung cấp năng lượng cho các công nghệ bền vững ở châu Âu. Nhìn từ bên ngoài, các sáng kiến xanh hơn dường như là một bước đi đúng hướng. “Nhưng câu chuyện còn có một mặt khác,” nhiếp ảnh gia Justin Jin nói. “Những giải pháp vì môi trường này cũng có thể gây hại cho các cộng đồng bản địa.” Vấn đề với nhiều dự án phát triển, đặc biệt là những dự án ở miền bắc Thụy Điển, là chúng tàn phá các khu vực được bảo vệ của người Sami.

Trong một chuyến đi gần đây đến Vòng Bắc Cực, Jin đã chứng kiến những giàn cần cẩu và tua bin khổng lồ bằng kim loại bò lan trên những đường chân trời phủ đầy tuyết. “Tôi muốn cho thấy tác động thảm khốc đối với người Sami,” anh nói. Trong chuyến đi của mình, Jin đã gặp Aslak Allas, người đang mặc chiếc áo khoác len gákti truyền thống của người Sami trong khi xử lý con tuần lộc mà ông vừa giết mổ. Chiếc giá đỡ gần đó được dùng để căng xác con vật.

“Tôi tình cờ bắt gặp cảnh này,” Jin nói. “Đó là một khoảnh khắc ghi lại cuộc sống của một người Sami, một lối sống quý giá đối với ông và cộng đồng của ông.” Cảnh tượng này có thể đã diễn ra cách đây hàng trăm năm, chỉ là ngày xưa không có những đường dây điện ở phía sau.

Sự bùng nổ xây dựng là một trong số những khó khăn mà những người chăn nuôi Sami phải đối mặt ngày nay. Mùa đông ấm hơn và khó dự đoán hơn cũng đang ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận địa y của tuần lộc, một nguồn thức ăn chính của chúng, dẫn đến nguy cơ chết đói. “Đó là một cuộc tấn công trên nhiều cấp độ,” Jin nói.

STAR POWER
Greifswald, Đức
Nhiếp ảnh gia Paolo Verzone

Với mục tiêu giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu, các nhà khoa học đang phát triển các thiết bị phản ứng tổng hợp hạt nhân mạnh mẽ gọi là stellarator. Mô hình này được tạo ra tại một phòng thí nghiệm của Đức, nơi các nhà nghiên cứu quốc tế đã chế tạo một mô hình lớn hơn nhiều, tạo ra phản ứng ở nhiệt độ đáng kinh ngạc, 30 triệu độ C. Trong thời gian kỷ lục 43 giây, nó là thực thể nóng nhất trong toàn bộ hệ mặt trời, bao gồm cả lõi của mặt trời nữa.

PROTECTING PARADISE
Tinakula, Solomon Islands
Nhiếp ảnh gia Manu San Félix

Quần đảo Solomon là nơi có một số rạn san hô đa dạng nhất trên hành tinh. Đầu năm nay, quốc đảo này đã cam kết bảo tồn 59 triệu mẫu Anh vùng biển của mình, bao gồm cả vùng biển xung quanh hòn đảo tươi tốt này. Từ đó, quốc đảo đã tạo nên một phần của khu vực thủy sinh quan trọng được gọi là Tam giác San hô, trải dài qua sáu quốc gia và chứa 76% số loài san hô trên thế giới.

DOORS ON THE BORDER
Cuenca Los Ojos Reserve, Sonora, Mexico
Nhiếp ảnh gia Jaime Rojo

Dọc theo biên giới gồ ghề giữa Mexico và Hoa Kỳ, những bức tường khổng lồ đang làm gián đoạn mô hình di cư của các loài bản địa. Những cánh cửa nhỏ (kích thước khoảng bằng một tờ giấy) do chính phủ Hoa Kỳ lắp đặt là một giải pháp mới lạ giúp các sinh vật nhỏ hơn như lợn lòi có thể đi qua, nhưng lại không dành cho gấu đen hay hươu đuôi trắng.

BETTER BY A BUNCH
Tamil Nadu, Ấn Độ
Nhiếp ảnh gia John Stanmeyer

Khi hoàng hôn buông xuống, Shyamala Gunasekaran tìm thấy sự bình yên trên trang trại chuối hữu cơ của mình. Nhiều trang trại thương mại ở Ấn Độ sử dụng thuốc trừ sâu hoặc phân bón hóa học, nhưng Gunasekaran đã cam kết tuân theo các phương pháp canh tác bền vững như một phần của phong trào Bảo vệ Đất đai rộng lớn hơn để giúp phục hồi đất đai của hành tinh.